Binnen het programma Fascinating, in Noordoost-Nederland, ligt het zwaartepunt bij plantaardig eiwit. Vier grote landbouwcoöperaties (Cosun, Agrifirm, Avebe en FrieslandCampina) en LTO Noord ontwikkelen dit programma samen met Provincie Groningen. Fascinating wil voedingsproducten met een positief effect op de gezondheid produceren, de behoefte van landbouwbodems leidend laten zijn bij de teelt, verwerking die energie-efficiënt is, reststromen tot waarde brengen en kringlopen sluiten.
Verbreding versnellen
Gert Sikken is Directeur Agro Development bij Cosun en programmamanager van Groeikracht Cosun. Dit netwerk van Cosun bundelt de krachten en kennis van akkerbouwers, voert onderzoek uit en stimuleert innovatie voor verbetering en verduurzaming van de teelt van aardappelen, suikerbieten en cichorei. Namens Cosun is Gert betrokken bij het thema Duurzame productie van nutritionele gewassen binnen Fascinating. Gert: “Cosun is mede in Fascinating gestapt om de verbreding van ons productenpakket te versnellen. Het is een strategische keuze om naast koolhydraten ook de focus te leggen op een eiwitgewas. Door samen te werken met andere grote agrarische partijen kunnen we die uitbreiding met plantaardig eiwit versnellen.”
Eiwitisolaat uit veldbonen
“Cosun is al ver gevorderd met eiwitwinning uit bietenblad, Rubisco. We hebben de kennis hiervoor in huis gehaald en de schaal is inmiddels vergroot naar fabrieksniveau. Bietenblad is maar twee tot drie maanden per jaar beschikbaar en we zoeken dus ook naar een complementair gewas voor Rubisco. We kijken daarom breder naar de mogelijkheden van andere eiwitrijke bladgewassen. Eén van de gewassen die daarnaast kansrijk lijkt is de veldboon. Een bekend eiwitgewas voor veevoer, de bonen bevatten zo’n 25 procent eiwit. Met onze technologie kunnen we eiwitisolaten winnen uit de veldboon. Dit zijn geconcentreerde eiwitproducten die melkeiwit in voedingsmiddelen kunnen vervangen”, vertelt Sikken.
Vraagstukken
Omdat de veldboon voor toepassing in voeding een nieuw gewas is, zijn er veel vragen. Over plantgezondheid, over hoe we grote schommelingen in de opbrengst voorkomen, over het optimale rotatieschema en over hoe veldbooneiwit in een gezond dieet past. Allemaal vragen die een oplossing vergen om ervoor te kunnen zorgen dat de veldboon kan uitgroeien tot een betrouwbare, rendabele teelt. Een vierde gewas dat zonder veel chemie en meststoffen kan worden geteeld én goed in de voedingsmiddelenmarkt past”, zegt Sikken.
Geen vreemden
“Het is mooi dat we binnen Fascinating het onderzoek naar eiwitgewassen samen met anderen kunnen oppakken. Het is nogal veelomvattend om alle aspecten alleen te onderzoeken. Het zou ook zonde zijn om ieder voor zich het wiel uit te vinden. Daarnaast zijn de partijen in Fascinating geen vreemden voor elkaar. We komen op dezelfde boerenerven, en dat vergemakkelijkt de samenwerking. Onze interesse ligt onder meer bij het verbeteren van de weerbaarheid van de bodem, groene meststoffen. Ook daarin staan we niet alleen, de andere coöperaties werken voor dezelfde boeren.”
Overigens hebben vlinderbloemige gewassen zoals peulvruchten wat dat laatste betreft een streepje voor. Ze binden stikstof uit de lucht en kunnen zo zelf met minder kunstmest toe. Daarnaast leveren ze ook stikstof aan de gewassen die daarna op hetzelfde perceel groeien. “Dankzij de resterende wortels van veldbonen die na de oogst zijn achtergebleven, kan een akkerbouwer in de teelt erna 50 tot 60 kilo minder stikstof op een hectare geven. Dan kun je dus een derde tot een kwart minder stikstof geven dan je normaal bij bijvoorbeeld bieten of aardappelen zou doen.”
