Het innovatieprogramma Fascinating houdt zich hiermee bezig. De activiteiten sluiten naadloos aan bij de innovaties van Cosun in de eiwittransitie en in duurzamer telen. Aan alle opgaven van Fascinating levert Cosun een bijdrage.
Vierde gewas
Een vierde grote teelt in Nederland naast graan, suikerbieten en aardappels: een teelt specifiek om plantaardig eiwit te winnen uit verschillende bronnen. Daar gaat Fascinating voor. Dat is hard nodig. Allereerst: zonder plantaardig eiwit geen eiwittransitie. En die verschuiving van dierlijk naar plantaardig eiwit in het voedingspatroon is nodig om meer land te kunnen benutten om voedingsgewassen te telen in plaats van veevoer en daarnaast meer monden te kunnen voeden. Een vierde gewas helpt ook om de bodemvruchtbaarheid op peil te houden: een extra gewas om mee te rouleren, zodat bodemziektes minder kans krijgen om planten te besmetten. En het is beter voor de biodiversiteit.
Voor boeren is het een mogelijke uitweg naar een rendabeler teeltplan, iets waar Groeikracht van Cosun zich ook hard voor maakt. “Eiwitproductie kan een nieuw verdienmodel opleveren. Met een nieuw gewas, maar ook met een hogere bietenprijs”, zegt Teun van der Weg, Innovation Manager bij Cosun Beet Company. “Dat is waar wij voor gaan: akkerbouwers helpen door zoveel mogelijk toegevoegde waarde aan de door hun geteelde gewassen te geven.
Volgende stap: demofabriek
“Cosun is al bezig met de eiwittransitie. Het wetenschappelijk voedingscentrum, Cosun Nutrition Center onderzoekt welke eiwitten bijdragen aan een gezond voedingspatroon. Cosun Protein haalt eiwit uit bietenblad: onder meer Rubisco. Deze eiwitproductie is inmiddels naar pilotschaal getild bij de testfabriek van Cosun, Inicio in Dinteloord. Nu zijn we toe aan een volgende groeistap: een demofabriek”, vertelt Teun van der Weg.
“Samen met de andere partners van Fascinating verkennen we mogelijkheden van een eiwitfabriek die we gaan gebruiken om uit verschillende gewassen, uit verschillende delen van de plant eiwit te winnen. Volgend jaar moet hiervoor een businesscase zijn uitgewerkt. Het formaat van die fabriek past precies bij de productieschaal waar Cosun nu aan toe is.”
Meer gewassen verwerken
“Rubisco is een functioneel eiwit, dat je gebruikt om voedingsmiddelen te verbeteren. We hebben daarnaast behoefte aan een breder pakket functionele eiwitten, eiwitten waar je voedingsmiddelen mee kunt bereiden. Dat soort eiwit komt bijvoorbeeld uit luzerne of veldbonen. Bietenblad is maar een korte periode van het jaar beschikbaar. We willen dus dat de demofabriek ook andere gewassen kan verwerken. Een gewas als luzerne kun je oogsten vanaf begin mei. Het voordeel is dat het dubbel zoveel eiwit bevat als bietenblad, 2 procent. Maar bietenblad is een restproduct dat tot dusver niet werd benut. Zo werken we circulair en geven we de bietenteelt meer waarde. Met Duynie Group heeft Cosun een specialist in het verwaarden van reststromen. Bij de bijbehorende opgave zijn zij in Fascinating actief.
Gezonde bodem
Behalve naar een duurzame toepassing, kijkt Fascinating ook naar een duurzamere teeltmethode, in balans met de natuur. Teun van der Weg: “Een gezonde bodem is het streven, waarbij de bodembiologie zoveel mogelijk intact blijft. We doen verschillende onderzoeken binnen Fascinating, met testen in het veld. Bijvoorbeeld naar andere manieren van bodembewerking en teelt zonder kunstmeststoffen. Groeikracht is bij die proeven betrokken.”
Groningen
“Fascinating is gestart om Groningen nieuwe economische perspectieven te geven na het dichtdraaien van de gaskraan. Het is uniek dat in deze de vier landelijk opererende coöperaties hier de kar trekken. Ik denk dat het niet beperkt blijft tot Groningen”, besluit Teun van der Weg.
Wat is Fascinating?
Voedingsstoffen maken die de mens nodig heeft, in balans met de natuur. Dat is het uitgangspunt van het programma Fascinating. Eind 2020 is het open innovatieprogramma Fascinating opgericht in Groningen. Doel van het programma is rendabele grootschalige en duurzame eiwitteelt en -verwerking opzetten in deze provincie. De vier grote landbouwcoöperaties (Cosun, Agrifirm, Avebe en FrieslandCampina), LTO Noord en de Provincie Groningen ontwikkelen een productiesysteem waarmee de gezonde voedingsstoffen – micronutriënten, eiwit en vezels – gemaakt worden op een toekomstbestendige manier. Ze doen dat samen met boeren en organisaties zoals kennisinstituut UMCG. Ze willen voedingsproducten met een positief effect op de gezondheid produceren, de behoefte van landbouwbodems leidend laten zijn bij de teelt, milde verwerking die energie-efficiënt en duurzaam is, reststromen tot waarde brengen en kringlopen sluiten.
Manifest
De vijf initiatiefnemers en Rabobank Nederland hebben 16 november 2022 een manifest gepresenteerd waarin ze beloven te investeren in de ambities van Fascinating. “We realiseren een verbeterd verdienmodel voor boeren, telers en andere partijen, de vestiging en arbeidsplaatsen bij toeleverende en verwerkende bedrijven in de regio, opleiding van bestaand en nieuw talent, een gezondere bodem, verhoogde biodiversiteit, gezonde voeding en nieuwe kennis over de effecten van een gezond dieet.”
