Paulus Kosters is Technical Director bij Cosun Protein en zoekt vanuit die rol de verbinding met andere partijen die bezig zijn met de ontwikkeling van plantaardige eiwitten. Volgens Paulus is het belang van samenwerking op dit vlak groot en treft het de gehele breedte van de sector. “Om de ontwikkeling van nieuwe plantaardige eiwitten te laten slagen zijn transities nodig op zowel de akker als binnen de keten,” stelt Paulus. “Nieuwe teelten en toepassingen vragen aandacht voor nieuwe werkwijzen, bijvoorbeeld op het gebied van veredeling, gewasbescherming, winning, verwerking en het inrichten van je fabrieksproces. Met dat laatste deel, het winnen en het verwerken in de fabriek, houd ik mij binnen Fascinating bezig.”
Multipurpose eiwitfabriek
Eén van de grote projecten van Fascinating is onderzoek naar de haalbaarheid van het bouwen van een multipurpose eiwitfabriek in de provincie Groningen. Paulus: “Samen met partners verkennen hoe we door inzet van technologie tot een rendabel businessmodel kunnen komen voor nieuwe plantaardige eiwitten gewonnen uit verschillende gewassen.” Door dit samen te doen binnen Fascinating bundelen de vier grote coöperaties (AgriFirm, Avebe, Cosun en FrieslandCampina) de kennis en wordt risico voor de individuele partijen beperkt. “Je hebt elkaar ook echt wel nodig, bijvoorbeeld door de seizoensmatigheid van deze nieuwe eiwitgewassen. Bieten- en luzerneblad zijn maar een paar maanden per jaar beschikbaar voor verwerking en ook aardappeleiwit kan niet jaarrond worden geproduceerd. Je kunt een fabriek niet maar enkele maanden laten draaien, dat is simpelweg niet rendabel. Door samen de fabriek te benutten op basis van verschillende grondstoffen kan de bezettingsgraad hoog blijven.”
Overlap zoeken
Om de samenwerking in de fabriek te laten slagen moet er slim worden gekeken naar de verschillende fabrieksprocessen, stelt Paulus. “Je moet de technologische overlap zoeken binnen je processen. Je werkt in principe allemaal toe naar een witachtig eiwitpoeder. De verschillende stappen in het proces, zoals het winnen van het eiwit uit het product, het concentreren, zuiveren en het drogen, komen daarbij in grote lijnen overeen.” Zo kan de fabriek omgebouwd worden voor de verwerking van diverse producten. Multipurpose dus.
Zorgvuldig behandelen
Om de functionaliteit van een eiwit te behouden moet je er zorgvuldig mee omgaan. Een kneuzing of verhitting kan er al voor zorgen dat een eiwit niet meer werkt zoals je zou willen. Een gekookt ei maakt je pannenkoekenbeslag bijvoorbeeld niet luchtiger. Zo werkt het ook met plantaardige eiwitten. Paulus: “Je moet een proces ontwikkelen wat van begin tot eind de functionaliteit van het eiwit in stand houdt, maar wat wel een winbaar en veilig product oplevert. Deze milde processing is de kern voor een uiteindelijk commercieel succesvolle verwerking van grondstoffen tot een functioneel ingrediënt.”
Streepje voor
Paulus ziet veel voordelen in nieuwe functionele eiwitten: “Met deze nieuwe eiwitten kunnen we in plantaardige producten zowel nutritioneel gezien als qua functionaliteit dierlijke eiwitten vervangen.” Eiwitten hebben daarbij een streepje voor op functionele zetmelen en vezels, die nu al veel in plantaardige producten worden toegepast. “Consumenten verwachten bij plantaardige kaas dat het nutritioneel gezien ook overeenkomt met kaas uit zuivel. Als er dan geen eiwit in zit klopt het niet. Met onze nieuwe eiwitten kunnen we binnen plantaardige producten echt een volwaardig alternatief bieden voor dierlijke eiwitten.”